Ο Λυθροδόντας, είναι κτισμένος στους πρόποδες του Μαχαιρά με κυρίαρχο χρώμα το πράσινο της ελιάς. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο Λυθροδόντας είναι γνωστός για τους πλούσιους ελαιώνες του.

Βρίσκεται στην επαρχία Λευκωσίας, σε μικρή σχετικά απόσταση από την πρωτεύουσα, αφού απέχει μόλις 31 χιλιόμετρα.

Από το όνομα του χωριού, όπως επισημαίνει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, συνάγεται πως το χωριό ιδρύθηκε κατά τα βυζαντινά χρόνια. Εντούτοις, κάποια αρχαία κατάλοιπα φανερώνουν πως το χωριό κατοικείτο από την αρχαιότητα, κυρίως από τα ελληνιστικά χρόνια.

Αργότερα, τόσο την περίοδο της φραγκοκρατίας όσο και της βενετοκρατίας, υπήρξε φέουδο. Είναι μάλιστα σημειωμένο σε χάρτες ως Litrondi.Ο Καρούζης συμπληρώνει γράφοντας: «στα μεσαιωνικά χρόνια ήταν γνωστό φέουδο, που, σύμφωνα με τον Φλώριο Βουστρώνιο, μεταξύ 1464 – 1468 άνηκε διαδοχικά στο Βινσιγκέρα Μορεσσίν και τον Πέτρο Βουστρώνιο».

Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, πολλοί κάτοικοι του χωριού ήταν κρυπτοχριστιανοί, γνωστοί ως «λινοβάμβακοι». Στη συνέχεια, όμως, όπως χαρακτηριστικά γράφει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, «έγιναν ομαδικά και φανερά Χριστιανοί». Και συμπληρώνει: « Κατά τον Νέαρχο Κληρίδη τούτο έγινε όταν ένα Πάσχα που είχαν πάει στις εκκλησίες, οι άλλοι κάτοικοι δεν τους είχαν επιτρέψει να παρακολουθήσουν τη λειτουργία, με αποτέλεσμα την επόμενη να μεταβούν όλοι στην Αρχιεπισκοπή στη Λευκωσία και να βαπτισθούν».

Για την περίοδο της τουρκοκρατίας, αναφέρεται, επίσης, πως: «πολλοί κάτοικοι του Λυθροδόντα απέκτησαν κτηματική περιουσία στα Λατσιά, κοντά στη Λευκωσία, όπου τελικά κατοίκησαν ιδρύοντας και μεγάλες φυτείες από ελιές».

Με το πέρασμα του χρόνου, κυρίως από τις αρχές του 20ου αιώνα, ο Λυθροδόντας, όπως υπογραμμίζει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, αποτελούσε το κεφαλοχώρι της περιοχής. Στις μέρες μας, ο Λυθροδόντας, συνεχίζει να ακολουθεί πορεία ανάπτυξης. Πολλοί μάλιστα πρωτευουσιάνοι, παρατηρεί ο Καρούζης, χτίζουν τις αγροικίες τους στο Λυθροδόντα.

Ιστοσελίδα: http://www.lythrodontas.org/

Εκκλησίες:

Εκκλησία Άγιου Θεράποντα

Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ

Εκκλησία Παναγίας

Εκκλησία Αγίου Νικολάου

Εκκλησία Αγίας Παρασκευής