Η Μαλούντα είναι κοινότητα της επαρχίας Λευκωσίας στην Κύπρο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 490 κατοίκους.

Το χωριό είναι κτισμένο στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς του Τροόδους, σε υψόμετρο 415 μέτρων. Η ονομασία του προέρχεται από τον Μαλούντα Απόλλωνα, προσωνύμιο που είχε δοθεί από τους αρχαίους Αρκάδες στην ελληνική θεότητα, γεγονός που σε συνδυασμό με την ύπαρξη αρχαίας νεκρόπολης κοντά στον γειτονικό Άγιο Ιωάννη μαρτυρεί την οργανωμένη κατοίκηση της ευρύτερης περιοχής από την αρχαιότητα.

Η ύπαρξη της Μαλούντας μαρτυρείται από τον Μεσαίωνα όταν και αποτελούσε φέουδο. Σε παλαιά χειρόγραφα δυτικοευρωπαϊκής προέλευσης αναφέρεται ως Melonda ή Millondo, ενώ κοντά στο χωριό ανιχνεύθηκαν ίχνη μεσαιωνικού οικισμού.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ο σύγχρονος οικισμός δημιουργήθηκε κατά την Τουρκοκρατία από χωρικούς που ήρθαν στην περιοχή ως μισθωτοί εργάτες στα κτήματα Τούρκων γαιοκτημόνων που προηγουμένως είχαν υπεξαιρέσει εδάφη του μετοχίου της μονής Μαχαιρά. Επιπλέον αναφέρεται πως τη δεκαετία του 1850 ο πληθυσμός της Μαλούντας αυξήθηκε χάρη στην εγκατάσταση κατοίκων από γειτονικά χωριά που εγκαταλείφθηκαν εξαιτίας του ξεσπάσματος επιδημίας χολέρας.

Μνεία στο χωριό γίνεται στο γνωστό ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη, «Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου», όπου αναφέρεται ως τόπος καταγωγής του βοσκού Δημήτρη, ενός από τους πρωταγωνιστές της υπόθεσης.

Σύμφωνα με την απογραφή του 1881 (την πρώτη επιστημονική και συστηματική απογραφή του πληθυσμού της Κύπρου) που διενεργήθηκε από τις βρετανικές αρχές, στον οικισμό ζούσαν 90 άτομα (48 άνδρες και 42 γυναίκες). Ο πληθυσμός της Μαλούντας αναφέρεται ως ανέκαθεν αποκλειστικά ελληνικός, ενώ στην αύξησή του μετά το 1976 συνέβαλε κυρίως η εγκατάσταση προσφύγων ως συνέπεια της τουρκικής εισβολής του 1974. Στο χωριό γεννήθηκε το 1956 ο γλύπτης Θεόδουλος Γρηγορίου.

Στη Μαλούντα εδρεύει από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 το Σύνταγμα της ΕΛΔΥΚ ενώ κάθε χρόνο, στις 15 Μαΐου, διοργανώνεται στο χωριό θρησκευτική γιορτή στη μνήμη του οσίου Πανηγυρίου, ενός μοναχού που σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις ασκήτευσε στο χωριό και τιμάται ως άγιος. Επιπλέον, στον οικισμό λειτουργεί κοινοτικό αμφιθέατρο.

Εκκλησιαστικά, η Μαλούντα υπάγεται στην αρχιερατική περιφέρεια Παλαιομετόχου της μητρόπολης Ταμασού και Ορεινής. Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Παναγία Χρυσοπαντάνασσα και διαθέτει φορητή εικόνα του αγίου Πανηγυρίου που φιλοτεχνήθηκε το 1701 (ενδιάμεσα συντηρήθηκε το 1841)[14], ενώ διασώζεται και ο παλιότερος ομώνυμος ναός, η ανέγερση του οποίου χρονολογείται κατά το 1763 και διαθέτει τέμπλο με έτος συντήρησης το 1866[17]. Εντός των ορίων της κοινότητας βρίσκεται παρεκκλήσι του Αγίου Πανηγυρίου, τα θυρανοίξια του οποίου πραγματοποιήθηκαν το 2019, ενώ ανάμεσα στη Μαλούντα και την Κλήρου υπάρχει το εμπλουτιστικό και αρδευτικό φράγμα Ακακίου-Μαλούντας.

Εκκλησίες:

Παναγία Χρυσοπαντάνασσα Μαλούντας