Ο φορέας υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης έχει καταστήσει σαφές σε όλους τους συνομιλητές του σε Κύπρο και Ελλάδα ότι για να αυξήσει τις πιθανότητές του να πείσει χρηματοδοτικούς οργανισμούς να τον δανείσουν για το έργο και επενδυτές να τον συνδράμουν οικονομικά θα πρέπει να ανα-διαμορφωθεί σε αυτή τη φάση το ρυθμιστικό πλαίσιο που αφορά τη μεθοδολογία των ρυθμιζόμενων εσόδων που θα έχει, για ανάκτηση του κόστους από τα λεφτά των καταναλωτών, αλλά και την (προνομιακή) εγγυημένη απόδοση του έργου κατά τη λειτουργία του (απόδοση 8.3%), με τρόπο ώστε οι πιστωτές και οι επενδυτές να είναι βέβαιοι για τη ροή ικανοποιητικών εσόδων προς τον φορέα υλοποίησης, ώστε αυτός να αποπληρώνει τα δάνεια και τα συμβόλαια ή να παραχωρεί μερίσματα.

Ανησυχεί και ο ίδιος

Την ίδια ώρα, όμως, που ο ΑΔΜΗΕ εμφανίζεται βέβαιος πως αν οι ρυθμιστές Κύπρου και Ελλάδας του ανοίξουν τη βρύση με τα χρήματα των καταναλωτών ηλεκτρισμού από 1/1/2025 (ο Έλληνας ρυθμιστής ήδη το αποφάσισε, η ΡΑΕΚ όχι) και επίσης αν η Κυπριακή Δημοκρατία αγοράσει μετοχικό κεφάλαιο στον φορέα υλοποίησης θα αρθούν οι όποιες επιφυλάξεις ή ανησυχίες τραπεζών και επενδυτών και θα του ανοίξουν τις πόρτες, στην πραγματικότητα διατηρεί και ο ίδιος ο ΑΔΜΗΕ ανησυχίες για την περιπλοκότητα της διασύνδεσης αλλά και τους κινδύνους που εμπεριέχει.
Και, μάλιστα, τον ανησυχούν και εξωτερικοί παράγοντες -προφανώς γεωπολιτικοί- που μπορεί να εμποδίσουν το έργο ή να καθυστερήσουν τη λειτουργία του. Και επειδή εντοπίζει τέτοιους εξωτερικούς κινδύνους, ζητά από τη ΡΑΕΚ και τη ΡΑΑΕΥ πρόσθετες (οικονομικές) εξασφαλίσεις αν το έργο δεν υλοποιηθεί εν τέλει. Πιθανότατα αυτές τις ανησυχίες έχουν και οι εν δυνάμει πιστωτές και οι φημολογούμενοι επενδυτές, αλλά μάλλον δεν μπορούν να διασκεδαστούν απλά με περισσότερο ή πιο σίγουρο χρήμα.

Αρκετά διαφωτιστικό ως προς την επιμονή του ΑΔΜΗΕ να εξασφαλιστούν πλήρως τα οικονομικά του συμφέροντα σε σχέση με την επένδυση της διασύνδεσης, ακόμα και σε περίπτωση που αυτή δεν υλοποιηθεί ή δεν λειτουργήσει (!), είναι το έγγραφο ημερομηνίας 24/5/24 που απέστειλε ο πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης προς τη ΡΑΑΕΥ, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για την οριστικοποίηση της μεθοδολογίας υπολογισμού ρυθμιζόμενου εσόδου.

Πρόσθετη απόδοση

Αναφορικά με τον καθορισμό από την ελληνική ρυθμιστική αρχή του ύψους της πρόσθετης απόδοσης κεφαλαίου (premium wacc), δηλαδή το κίνητρο που προσφέρει κατά παρέκκλιση ο ρυθμιστής για να πραγματοποιηθεί το συγκεκριμένο έργο με αυξημένη εγγυημένη απόδοση, ο ΑΔΜΗΕ διαμαρτυρήθηκε επειδή η ΡΑΑΕΥ το καθόρισε σε ποσοστό μόνο 1% (επιπρόσθετα της συνήθους απόδοσης, γύρω στο 6%). Διαμαρτυρήθηκε επίσης επειδή η ΡΑΑΕΥ στο κείμενο που έθεσε σε διαβούλευση περιέλαβε πρόνοια που της επιτρέπει στο μέλλον να μειώνει κατά 0,5% το premium wacc για κάθε έτος καθυστέρησης του έργου.

Ο κ. Μανουσάκης τονίζει στην επιστολή του προς τον ρυθμιστή «την πολυπλοκότητα και τους αντικειμενικούς κινδύνους που ενέχει η υλοποίηση του έργου». Υποστηρίζει δε, ότι η πρόθεση της ΡΑΑΕΥ να καθορίσει μόνο 1% πρόσθετη απόδοση προς τον φορέα υλοποίησης «αφενός δεν συνάδει με την υλοποίηση του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού να καταστεί η Ελλάδα χώρα ενεργειακός κόμβος και εξαγωγέας πράσινης ενέργειας και αφετέρου καθιστά το έργο μη ελκυστικό σε δυνητικούς επενδυτές και δημιουργεί ζητήματα στην οικονομική αξιολόγησή του από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα».

Και ενώ συχνά ο ΑΔΜΗΕ εκφράζει με διάφορους τρόπους δυσφορία για την ανταπόκριση της ΡΑΕΚ στα αιτήματά του, για τη συγκεκριμένη πτυχή σημειώνει προς τη ΡΑΑΕΥ πως «η Κύπρος (ΡΑΕΚ) έχει ορίσει την πρόσθετη απόδοση στο επίπεδο του 3.7% (σύνολο 8.3%), χωρίς πρόβλεψη απομείωσης!» (δικό του το θαυμαστικό), σε περίπτωση καθυστερήσεων.

Ωστόσο, στην απόφαση της ΡΑΕΚ την περασμένη Τρίτη, σημειώνεται πως ακριβώς επειδή δόθηκε από την ίδια σημαντικό premium wacc ως κίνητρο για την προώθηση του έργου, δεν θεωρεί η ίδια δικαιολογημένο να εγκρίνει στον φορέα υλοποίησης και πρόσθετο δικαίωμα ανάκτησης των εξόδων του από αυτή τη φάση.

Πρόσθετες εξασφαλίσεις

Ο ΑΔΜΗΕ έχει ζητήσει από τις ρυθμιστικές αρχές Κύπρου και Ελλάδας «πρόσθετες εξασφαλίσεις», οικονομικής φύσης, σε περίπτωση που «παράγοντες εξωτερικοί και εκτός του ελέγχου του Διαχειριστή (σ.Φιλ. φορέας υλοποίησης) οδηγήσουν σε αδυναμία ολοκλήρωσης του έργου ή σε σημαντική καθυστέρησή του».

Η μεν ΡΑΕΚ απέρριψε το αίτημα όπως είχε υποβληθεί, αλλά άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να εξετάσει τέτοια θέματα -όπως και το ενδεχόμενο πρόσθετης οικονομικής εξασφάλισης» του φορέα υλοποίησης- όποτε παραστεί ανάγκη. Η ΡΑΑΕΥ υιοθέτησε σε σημαντικό βαθμό το αίτημα του ΑΔΜΗΕ, χωρίς να τον ικανοποιήσει πλήρως.

Είναι όμως ξεκάθαρο πως επιθυμία του φορέα υλοποίησης είναι να αναλάβουν οι καταναλωτές των δύο χωρών και μεγάλο μέρος του κινδύνου μη υλοποίησης ή μη ολοκλήρωσης του έργου και της ζημιάς που θα προκληθεί. Και είναι μάλλον βέβαιο πως στους «εξωτερικούς κινδύνους» ο ΑΔΜΗΕ περιλαμβάνει και τον παράγοντα Τουρκία.

Πόσα πλήρωσε μέχρι τώρα

Στην επιστολή (24/5/24) προς τον αντιπρόεδρο της ΡΑΑΕΥ, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ δίνει λεπτομέρειες ως προς τα χρήματα που πλήρωσε μέχρι τώρα για την ηλεκτρική διασύνδεση. Δεν διευκρινίζει όμως πόσα από αυτά αντλήθηκαν από ίδια κεφάλαια και πόσα από τη χορηγία των 657 εκατ. ευρώ που του εκχώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναφέρει ο κ. Μανουσάκης:

• «Ο ΑΔΜΗΕ κατέβαλε το ποσό των περίπου 48.8 εκατ. ευρώ για την υποκατάστασή του στη θέση του απερχόμενου φορέα υλοποίησης» (EuroAsia Interconnector).
• Κατέβαλε 82 εκατ. στη Nexans για να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το καλώδιο.
• Εντός του 2024 «επίκειται η καταβολή ποσών της τάξης των 248 εκατ. ευρώ» (προφανώς στη Nexans).
• Εκτιμάται, αναφέρει, ότι εντός του 2024 θα δαπανηθεί και ποσό 20 εκατ. για εγγυητική επιστολή προς τη Siemens, για την προμήθεια των μετατροπέων τάσης στην Κοφίνου και την Κορακιά Κρήτης.

Πηγή: Philenews