Είκοσι χρόνια μετά τη λήψη σχετικής απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο για τη δημιουργία Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων, φαίνεται πως έχει ωριμάσει ο χρόνος προκειμένου να προχωρήσει η υλοποίησή της.

Έχει ετοιμαστεί σχετικό νομοσχέδιο με τίτλο «ο περί της Ίδρυσης Κυπριακής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων Νόμος του 2024», το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την 31 Ιουλίου 2024. Το νομοσχέδιο επιδιώκει να βάλει τέλος στον διασκορπισμό των υπηρεσιών που ασχολούνται με την ασφάλεια τροφίμων, θέτοντας την κάτω από μια ομπρέλα: της Κυπριακής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων. Στόχος ο συντονισμός και έλεγχος της αποτελεσματικότητας του συστήματος ασφάλειας τροφίμων της Κύπρου, για προστασία της δημόσιας υγείας και τη θωράκιση του δικαιώματος των πολιτών για πρόσβαση σε ασφαλή, υγιεινά και υψηλής ποιότητας τρόφιμα.

Η διαδικασία δημιουργίας Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων ουδέποτε προχώρησε λόγω κυρίως των έντονων ανησυχιών, δικαιολογημένων και μη των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Ανησυχίες που όπως φαίνεται πήγαζαν από την απουσία επαρκούς γνώσης και εμπειρίας σε σχέση με τη λειτουργία ενιαίων και ανεξάρτητων αρχών ασφάλειας τροφίμων στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ αλλά και τρίτα κράτη εμπορικοί εταίροι της ΕΕ, έχουν προχωρήσει σε θεσμικές αλλαγές για δημιουργία ανεξάρτητων και ενιαίων αρχών ασφάλειας τροφίμων σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες έχουν αποδειχθεί στην πράξη αποτελεσματικές και αποδοτικές από την πολύχρονη λειτουργία τους.

Η Κύπρος όντας η μόνη χώρα της ΕΕ η οποία δεν έχει Εθνική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, έχει καταστεί πόλος έλξης για διοχέτευση στην αγορά της τροφίμων και προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας. Χαρακτηριστικά έχουν εντοπιστεί προβληματικές εισαγόμενες παρτίδες που είχαν αποσταλεί μόνο στη χώρα μας.

Σε αυτό συνέτεινε και η οικονομική κρίση, με τους καταναλωτές στην προσπάθεια τους να εξοικονομήσουν χρήματα για να καλύψουν τις πολύ σημαντικές τους ανάγκες αναζητούν τρόφιμα σε ελκυστικές τιμές. Συνέπεια αυτού οδήγησε στην έξαρση των περιπτώσεων απάτης και στην Κύπρο, με επιτήδειους να εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι τα θέματα αυτά είναι σε χαμηλή προτεραιότητα από τις αρμόδιες αρχές, παρ’όλους τους σοβαρούς κινδύνους που ενέχουν για την υγεία μας. Προϊόντα που φθάνουν στο πιάτο μας ενδέχεται να κρύβουν τους πλέον σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας. Διοξίνες, σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, απαγορευμένες χρωστικές ουσίες, μελαμίνη σε σκόνη γάλακτος, βοδινό κρέας αντικαταστάθηκε με αλογίσιο, ενώ υπάρχουν και άλλου είδους απάτες με νοθεία ελαιολάδου, μελιού, αλλά και αλκοολούχων ποτών.

Μέσα από τη δημιουργία αρχής ασφάλειας τροφίμων, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα συνεργάζονται, θα γίνεται έλεγχος ολόκληρης της τροφικής αλυσίδας που περιλαμβάνει τρόφιμα και ζωοτροφές, διαμορφώνονται πολιτική και χάραξη στρατηγικής για την ασφάλεια των τροφίμων, των ζωοτροφών, την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων, την υγεία των φυτών και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Η προσπάθεια αυτή αποσκοπεί στην υψηλού επιπέδου προστασία της ανθρώπινης ζωής κι υγείας των πολιτών από τη στιγμή που η Αρχή θα είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι την κατανάλωση.

Στην Κύπρο το θέμα της δημιουργίας αρχής ασφάλειας τροφίμων τέθηκε για πρώτη φορά το 2003. Τότε το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την ίδρυση του Συμβουλίου Ασφάλειας Τροφίμων, ως συντονιστικού φορέα για το προγραμματισμό και το συντονισμό των δραστηριοτήτων των ελέγχων που εφαρμόζουν οι διάφορες υπηρεσίες και φορείς του κρατικού τομέα καθώς και για εκτίμηση της επάρκειας των ελέγχων αυτών. Το εν λόγω Συμβούλιο συντόνιζε τα προγράμματα ελέγχου για την ασφάλεια των τροφίμων των αρμόδιων ή εντεταλμένων υπηρεσιών που είναι οι Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι αντίστοιχες υπηρεσίες των Δήμων, το Γενικό Χημείο του Κράτους, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και το Τμήμα Γεωργίας. Ωστόσο, η απουσία εκτελεστικών εξουσιών και θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων δεν του επέτρεπαν να είναι αποτελεσματικό όσον αφορά τον συντονισμό προγραμμάτων και ενεργειών, ενώ υστερεί εμφανώς στο προγραμματισμό και διαμόρφωση πολιτικής σε εθνικό επίπεδο στον πολύ νευραλγικό τομέα της ασφάλειας τροφίμων. Συνέπεια το Συμβούλιο Ασφάλειας Τροφίμων, δεν κατόρθωσε να διορθώσει διαχρονικά προβλήματα και αδυναμίες καθώς οι όποιες αποφάσεις του δεν είναι δεσμευτικές.

Πηγή: Philenews