Ορατό είναι το ενδεχόμενο οι καταναλωτές ρεύματος σε Κύπρο και Ελλάδα να κληθούν να πληρώσουν επιπρόσθετο ποσό 100 εκατ. ευρώ για το κατασκευαστικό κόστος της ηλεκτρικής διασύνδεσης που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ, μέσω του Great Sea Interconnector.

Όμως, ακόμα και αν κάτι τέτοιο συμφωνηθεί μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών Κύπρου και Ελλάδας, των αρμόδιων υπουργείων και του ΑΔΜΗΕ, θα απαιτήσει την τροποποίηση της ρυθμιστικής απόφασης για διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους –CBCA (Cross-Border Cost Allocation), κάτι που προκαλεί ανησυχίες στους εμπλεκόμενους φορείς ότι δυνατό να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και για άλλες τροποποιήσεις, για παράδειγμα για θέματα που άπτονται του ποσοστού αποπληρωμής κόστους από τους Κύπριους (63%) και Ελλαδίτες (37%) καταναλωτές.

Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι η κυπριακή Κυβέρνηση βρίσκεται σε διαδικασία ενημέρωσης της Κομισιόν για την απόφαση να αξιοποιήσει το δάνειο των 100 εκατ. ευρώ που θα πάρει από το Ταμείο Ανάκαμψης ως συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector και όχι ως δική της χορηγία (δωρεά) για την κατασκευή του έργου, μαζί με τα 657 εκατ. που χορηγεί για τον ίδιο σκοπό η ΕΕ.

Η απόφαση αυτή όμως θα υλοποιηθεί από την Κυβέρνηση στην περίπτωση που η μελέτη κόστους-οφέλους που θα καταθέσει το επόμενο διάστημα ο ΑΔΜΗΕ κριθεί -και από ανεξάρτητο διεθνή οίκο- ότι οδηγεί σε ένα έργο που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας και των καταναλωτών.

Αρχικά ήταν χορηγία

Η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε αποφασίσει να δώσει τα 100 εκατ. της δανειοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης ως χορηγία στον EuroAsia. Και αυτό προβλέπει το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Η σημερινή Κυβέρνηση, όμως, επιθυμεί να αξιοποιήσει τα χρήματα για να αποκτήσει ρόλο και λόγο στην εταιρεία που θα υλοποιήσει το έργο και -όταν λειτουργήσει η διασύνδεση- να προσβλέπει και σε έσοδα (μέρισμα) από τη μεταφορά ηλεκτρισμού.

Αν αυτή θα είναι η τελική απόφαση της κυπριακής Κυβέρνησης, θα προκληθεί αδυναμία συμμόρφωσης του ΑΔΜΗΕ με το υφιστάμενο CBCA, το οποίο προβλέπει ότι 750 εκατ. ευρώ από το συνολικό κόστος του έργου (1,94 δισ.) πρέπει να καταβληθούν από χορηγίες και το υπόλοιπο ποσό να το πληρώσουν οι καταναλωτές στην Κύπρο (κατά 63%) και οι καταναλωτές στην Ελλάδα (37%).

Για την ώρα, όμως, οι χορηγίες για το έργο ανέρχονται στα 657 εκατ. που είχε αποφασίσει να προσφέρει η ΕΕ. Παρόλο ότι το κόστος του έργου αναθεωρήθηκε από 1,5 δισ. σε 1,9 δισ., η ΕΕ δεν προτίθεται να αυξήσει τη χορηγία που είχε ανακοινώσει. Και ούτε οι ρυθμιστές (ΡΑΕΚ και ΡΑΕ) προσάρμοσαν στο 50% (που ήταν αρχικά) το ποσοστό των χορηγιών στο αναθεωρημένο κόστος υλοποίησης του έργου.

Η τρύπα των 100 εκατ. στο CBCA

Υπολείπονται λοιπόν 100 εκατ. ευρώ για να ικανοποιηθεί ο όρος στο CBCA που μιλά για 750 εκατ. ως χορηγίες. Έως πρόσφατα, ΡΑΕΚ, ΡΑΕ, EuroAsia (και τώρα ο ΑΔΜΗΕ) θεωρούσαν ότι το κενό των 100 εκατ. θα καλυπτόταν από τα 100 εκατ. που υποσχέθηκε η Κυβέρνηση Αναστασιάδη στον προηγούμενο Φορέα Υλοποίησης, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Υπό το φως του νέου προσανατολισμού της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, το κενό των 100 εκατ. στις χορηγίες δεν θα καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ποιος θα το καλύψει; Πιθανότατα οι καταναλωτές ηλεκτρισμού.

Η πληροφόρηση του Φιλελευθέρου αναφέρει πως για το πρόβλημα που επισημαίνουν οι δύο ρυθμιστικές αρχές είναι ενήμερη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως επίσης ο ΑΔΜΗΕ και οι δύο κυβερνήσεις. Ο ΑΔΜΗΕ πληροφορύμαστε ότι την περασμένη εβδομάδα ζήτησε από την Κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει το ζήτημα το ταχύτερο: Δηλαδή, να αποφασίσει η κυβέρνηση κατά πόσο θα καταβάλει ή όχι 100 εκατ. ως χορηγία για να συμπληρωθούν τα 750 εκατ. που απαιτεί το CBCA.

Όπως προαναφέραμε, δεν είναι αυτή η πρόθεση σήμερα της Κυβέρνησης, η οποία θέλει τα 100 εκατ. που θα δανειστεί για το έργο να τα διαθέσει όχι ως δωρεά προς τον Φορέα Υλοποίησης, αλλά ως το μέσο για απόκτηση μετοχικού κεφαλαίου και οικονομικής απόδοσης, αν μετά το 2030 το έργο λειτουργήσει επιτυχώς.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως εφόσον η κυβέρνηση ικανοποιηθεί από τη μελέτη κόστους-οφέλους που διενήργησε η Exergia για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ και οριστικοποιήσει την απόφαση για συμμετοχή στη μετοχική δομή του Great Sea Interconnector, τότε θα ασκηθούν πιέσεις στους δύο ρυθμιστές να τροποποιήσουν το CBCA, ώστε αντί 750 εκατ. χορηγίες να απαιτούνται 657 εκατ., όσα και η χορηγία της ΕΕ. Με αυτό τον τρόπο, τα 100 εκατ. που… λείπουν θα τα πληρώσουν μέσω των λογαριασμών ρεύματος οι καταναλωτές, μαζί με τα άλλα 1,2 δισ. ευρώ που λείπουν από την εξίσωση.

Η ανάκτηση των εξόδων

Ανοικτό παραμένει το καυτό ζήτημα της ανάκτησης εξόδων από τον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος εξακολουθεί να πιέζει τη ΡΑΕΚ για λήψη απόφασης ώστε ο Φορέας Υλοποίησης να έχει έσοδα -μέσω των καταναλωτών ρεύματος- από την πρώτη μέρα έναρξης του έργου, η οποία από τον ΑΔΜΗΕ θεωρείται η 1/1/2024. Πιέσεις προς την ίδια κατεύθυνση ασκεί -και μάλιστα έντονες- και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η ΡΑΕΚ έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να λάβει απόφαση για την έναρξη της χρέωσης των καταναλωτών σε αυτή τη φάση, αν δεν λάβει και αξιολογήσει όλα τα στοιχεία που ζήτησε -και εν μέρει έλαβε- από τον ΑΔΜΗΕ για τα οικονομικά δεδομένα και τους τεχνικούς ή άλλους κινδύνους του έργου, ώστε να αποτραπεί άδικη χρέωση ή υπερχρέωση των καταναλωτών. Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι θέση της ΡΑΕΚ είναι ότι πριν από οποιαδήποτε απόφαση που θα επηρεάσει τα συμφέροντα των καταναλωτών με πιθανές αδικαιολόγητες χρεώσεις θα πρέπει να αξιολογηθούν όλα τα απαραίτητα δεδομένα που οφείλει να καταθέσει ο Φορέας Υλοποίησης ενώπιόν της. Σε αυτά περιλαμβάνεται και η τελική ανάλυση κόστους-οφέλους από τον ΑΔΜΗΕ.

Πηγή: Philenews