Μια συχνή ερώτηση που συναντούμε στον χώρο των στεγαστικών επενδύσεων, είναι κατά ποσό υπάρχουν επιδόματα για τους ιδιοκτήτες διατηρητέων κτηρίων, στην περίπτωση που θέλουν να τα αποκαταστήσουν, να τα διατηρήσουν και να τα αναπαλαιώσουν. Η πιο συχνή απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ότι δεν υπάρχουν, και όμως υπάρχουν!

Τα κίνητρα:

Στην Κύπρο υπάρχουν διάφορα προγράμματα επιδοτήσεων που αφορούν την αναπαλαίωση και διατήρηση των διατηρητέων κτηρίων. Οι επιδοτήσεις αυτές προέρχονται από διάφορους φορείς, όπως το Ταμείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και από τον ιδιωτικό τομέα. Μερικά παραδείγματα επιδοτήσεων για αναπαλαίωση διατηρητέων κτηρίων στην Κύπρο είναι:

Α)Ταμείο Πολιτικής Κληρονομιάς: Το Ταμείο παρέχει επιδότηση για την αναπαλαίωση των διατηρητέων κτηρίων και άλλων ιστορικών μνημείων. Η επιχορήγηση μπορεί να καλύπτει έως και το 80% του συνολικού κόστους των εργασιών ανακαίνισης και διατήρησης, ανάλογα με την κατάσταση και τη σημασία του κτηρίου. Για την επιχορήγηση, τα διατηρητέα κτίρια πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, όπως η ιστορική και πολιτιστική σημασία τους, η κατάσταση διατήρησης και η συμβατότητα με την περιβαλλοντική νομοθεσία

Β)Ιδιωτικός Τομέας: Στον ιδιωτικό τομέα, οι επιδοτήσεις για τη διατήρηση διατηρητέων κτηρίων μπορούν να παρέχονται από διάφορους φορείς και οργανισμούς. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, η Κυπριακή Οργάνωση Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΚΟΠΚ) παρέχει επιδοτήσεις για τη διατήρηση και την αναπαλαίωση διατηρητέων κτηρίων στον ιδιωτικό τομέα. Οι επιδοτήσεις καλύπτουν ένα ποσοστό του συνολικού κόστους των εργασιών διατήρησης και αναπαλαίωσης, ανάλογα με το επίπεδο σημασίας του κτιρίου.

Από την θεωρία στην πράξη:

Κάνοντας μια βόλτα, στην παλιά Λευκωσία και ιδιαίτερα στην Πύλη Αμμοχώστου, θα παρατηρήσεις πολλά εστιατόρια και καφετέριες τα όποια βρίσκονται εντός των τυχών. Μερικά από αυτά, μας αποκάλυψαν ότι το κράτος όχι μόνο δεν τους δίνει τα κίνητρα για αυτή την επένδυση που έχουν κάνει, για παράδειγμα να καλύψουν ένα ποσοστό των εξόδων της ανακαίνισης των χώρων τους, αλλά αντίθετα τους δυσκολεύει. Τόνισαν, ότι πλήρωσαν όλα τα έξοδα που χρειάστηκαν για την ανακαινίσει των χώρων και ακόμη δεν έχουν λάβει κανένα βοήθημα. Επομένως, τα «ιδανικά» κίνητρα, κάπου μπάζουν.

Όπως και στα περισσότερα έργα, υπάρχουν και αδυναμίες και προκλήσεις που σχετίζονται με αυτό το ζήτημα. Μία από τις βασικές αδυναμίες είναι η έλλειψη χρηματοδότησης. Πολλές φορές, τα επιδόματα που προσφέρονται δεν είναι αρκετά για να καλύψουν το κόστος της διατήρησης και της αναπαλαίωσης διατηρητέων κτηρίων. Επιπλέον, η διαδικασία για την αίτηση επιδότησης μπορεί να είναι επίπονη και περίπλοκη, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται οι ιδιοκτήτες από το να την ακολουθήσουν. Υπερβολική γραφειοκρατία, Περιορισμοί και προϋποθέσεις είναι μερικά πράγματα όπου κάνουν αυτήν την διαδικασία επίμονη και περίπλοκη.

Στην θεωρία, τα κίνητρα που προσφέρει το κράτος για αναπαλαίωσή και διατήρηση των διατηρητέων κτηρίων φαίνονται ουτοπικά, δηλαδή απεικονίζουν μια ιδανική, εύκολη και άμεση πρόσβαση σε αυτά. Στην πραγματικότητα όμως, ταιριάζουν περισσότερο στον όρο «δυστοπία», μιας και είναι αντίθετα από το ιδανικό. Τα επιδόματα για τη διατήρηση διατηρητέων κτηρίων αποτελούν σημαντική πολιτική που στοχεύει στη διατήρηση και προστασία του πολιτιστικού κληρονομήματος μας. Ωστόσο, οι αδυναμίες στη διαδικασία επιδότησης διατηρητέων κτηρίων, δυσκολεύουν την αποτελεσματική χρήση των επιδοτήσεων και να περιορίζουν τη διατήρηση των κτηρίων και είναι και αυτές που θα πρέπει να διορθώσει το κράτος άμεσα, προτού χαθούν αυτά τα τόσο σημαντικά κτήρια, τα οποία αποτελούν την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας.